Những thay đổi gần đây của Indonesia là điều đáng chú ý. Vào tháng 10 năm 2024, một nhân vật tên là Prabowo sẽ nhậm chức Tổng thống. Gia đình ông có bề dày truyền thống, cha ông là một nhà kinh tế đã từng học tập tại Hà Lan và đã giữ chức vụ bộ trưởng tại nhiều bộ ngành như Bộ Công thương, Bộ Tài chính và Bộ Khoa học và Công nghệ. Với nền tảng gia đình của một tập đoàn kinh tế truyền thống, ông đã củng cố được cơ sở chính trị vững mạnh ở Indonesia.
Prabowo tốt nghiệp Học viện quân sự và phục vụ trong lực lượng đặc biệt, nơi ông ghi được những chiến công nổi tiếng. Ông đã củng cố vị trí của mình trong quân đội khi tham gia vào vụ ám sát Tổng thống thứ hai của Đông Timor, Xanana Gusmão, và điều này đã biến ông thành một nhân vật được chú ý hơn. Bối cảnh gia đình và tính cách quyết liệt của ông đã được Tổng thống cựu Suharto đánh giá cao, và bằng việc kết hôn với con gái thứ của Suharto, ông đã mở rộng quyền lực của mình với tư cách là một con rể.
Indonesia đã có một quá khứ với chế độ độc tài kéo dài 32 năm từ năm 1966 dưới sự cầm quyền của Suharto. Prabowo đã đảm nhận vai trò đàn áp những quân nhân và chính trị gia phản đối độc tài của bố vợ trong những vị trí chủ chốt của quân đội, và ảnh hưởng của ông trong giai đoạn đó là rất mạnh mẽ.
Hơn nữa, vào cuối năm 1997, đã xảy ra các cuộc tấn công của các quỹ đầu tư mạo hiểm vào Indonesia cũng như các quốc gia Đông Nam Á khác. Điều này liên quan đến cuộc khủng hoảng ngoại tệ mà nhiều quốc gia, bao gồm cả Hàn Quốc, đã trải qua, và trong quá trình đó, Prabowo đã củng cố thêm vị thế của mình trong bối cảnh căng thẳng. Các thông tin chi tiết liên quan đến vấn đề này có thể được kiểm tra qua liên kết riêng.
Những thay đổi này có khả năng làm biến đổi lớn bối cảnh chính trị của Indonesia, và sự phát triển trong tương lai sẽ được chú ý hơn nữa.
Indonesia đã phải đối mặt với cuộc khủng hoảng ngoại tệ mà không thể ngăn chặn hiệu quả các cuộc tấn công của các quỹ đầu tư mạo hiểm. Điều này đã dẫn đến việc tỷ giá hối đoái tăng gấp 5 lần, trong khi tỷ lệ tăng trưởng kinh tế giảm xuống mức -13%.
Khi tình hình kinh tế xấu đi, người dân đã mất niềm tin vào chế độ độc tài. Cuối cùng, sự mất niềm tin này đã dẫn đến các cuộc biểu tình quy mô lớn, và chính phủ đã phải chịu áp lực lớn. Tình trạng này đã làm gia tăng sự bất ổn chính trị và kinh tế của Indonesia.
Trong thời kỳ cầm quyền của Suharto, Prabowo là một quan chức cấp cao và khi các cuộc biểu tình chống chính phủ tăng lên, ông đã tham gia vào các hoạt động có liên quan mật thiết đến vi phạm nhân quyền để đàn áp chúng. Ông đã bắt cóc và giam giữ 22 nhà hoạt động dân chủ yêu cầu lật đổ độc tài, trong đó 13 người vẫn đang mất tích. Khi quân đội đàn áp các cuộc biểu tình, 4 sinh viên đã thiệt mạng, khiến đường phố Jakarta tràn ngập phẫn nộ, và cuối cùng Suharto phải từ chức vào ngày 21 tháng 5 năm 1998.
Cùng với việc Suharto từ chức, Prabowo đã ly hôn với con gái thứ của ông và sống lưu vong ở Jordan. Trong thời gian lưu vong, ông đã bắt đầu một cuộc sống mới với tư cách là một doanh nhân, tận dụng tài sản và mạng lưới của mình. Sau 3 năm sống lưu vong, Prabowo trở lại Indonesia và quản lý 27 doanh nghiệp, dần dần quay trở lại chính trường. Do hình ảnh là con rể của một nhà độc tài trong quá khứ, ông đã trải qua nhiều thời kỳ khó khăn trong việc củng cố vị trí chính trị của mình.
Ông đã quyết định ủng hộ một ứng cử viên tiến bộ tên là Joko Widodo để cải thiện hình ảnh tiêu cực của mình. Widodo đã nhận được sự ủng hộ của người dân thông qua các hoạt động của mình với tư cách là thống đốc Jakarta và đã trở thành ứng cử viên tổng thống, từ đó bắt đầu nảy sinh xung đột giữa họ. Trong cuộc bầu cử năm 2014, Prabowo đã nhận được 46,8% sự ủng hộ, nhưng đáng tiếc đã không thể thắng Joko, xếp thứ hai. Hệ sinh thái chính trị của Indonesia có một cấu trúc phức tạp với 11 đảng nhỏ cạnh tranh.
Trong cuộc bầu cử năm 2019, Widodo đã tổ chức bầu cử với 4 đảng có xu hướng tiến bộ và Prabowo đã tham gia với 7 đảng bảo thủ. Kết quả là Prabowo lại bị thất bại trước Joko với 44,5% sự ủng hộ. Trong việc thành lập nội các mới, Joko đã cần sự hỗ trợ của các đảng bảo thủ và bổ nhiệm Prabowo làm Bộ trưởng Quốc phòng.
Prabowo, trong khi thực hiện nhiệm vụ của Bộ trưởng Quốc phòng, đã kế hoạch tham gia như một ứng cử viên đối lập cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2024. Ông đã trì hoãn dự án phát triển máy bay chiến đấu KF-21 mà Joko đã ký kết và muốn tìm kiếm các phương án khác để tăng cường quân sự. Indonesia đã tham gia vào việc phát triển KF-21, hy vọng sẽ có được công nghệ phát triển máy bay chiến đấu và nhập khẩu 48 máy bay chiến đấu.
Cuối cùng, Indonesia đã ký hợp đồng trị giá 1,7 triệu tỷ đồng và có được công nghệ phát triển cùng 1 nguyên mẫu. Tuy nhiên, Prabowo đã chuyển hướng chính sách từ sản xuất KF-21 trong nước sang nhập khẩu máy bay chiến đấu và đã ngừng thanh toán khoản góp phát triển dự kiến sẽ trả dần cho Hàn Quốc. Ông đã thay đổi hướng đi bằng cách thu được công nghệ sản xuất máy bay chiến đấu từ Hàn Quốc và thúc đẩy nhập khẩu máy bay SU-35 của Nga và Rafale của Pháp.
Trong bối cảnh này, lý do chính khiến việc thanh toán tiền cho KF-21 của Indonesia tiếp tục bị trì hoãn là Prabowo muốn thực hiện quyền lực chính trị để chuẩn bị cho cuộc bầu cử tiếp theo. Vào ngày 14 tháng 2 năm 2024, một cuộc bầu cử tổng thống mới sẽ diễn ra tại Indonesia.
Prabowo đã tham gia vào cuộc bầu cử tổng thống thứ ba và lựa chọn hợp tác với Tổng thống Joko Widodo. Trong quá trình đó, ông đã quyết định đề cử con trai của Tổng thống Joko làm ứng viên phó tổng thống. Hiện tại, tỷ lệ ủng hộ của Tổng thống Joko đã đạt tới 70%, rất cao, và từ đó Prabowo đã thành công khi nhận được 58% sự ủng hộ và trúng cử tổng thống.
Tuy nhiên, trong quá trình đề cử con trai lớn của Joko làm ứng viên phó tổng thống, ông đã nhận phải sự chỉ trích từ tầng lớp tri thức tiến bộ. Theo quy định bầu cử của Indonesia, ứng viên tổng thống và phó tổng thống yêu cầu điều kiện về độ tuổi là từ 40 tuổi trở lên. Nhưng con trai của Tổng thống Joko, Gibran, mới chỉ ở độ tuổi 30, nên không đáp ứng quy định đó.
Vào tháng 10 năm 2023, Tòa án Hiến pháp Indonesia đã đưa ra một quyết định rằng, trong trường hợp đã được bầu chọn làm người đứng đầu địa phương thì không phải chịu giới hạn về tuổi tác. Điều này liên quan đến trường hợp của Gibran vì anh ta đã giữ chức thị trưởng Surakarta, vì vậy con đường ra ứng cử phó tổng thống đã được mở. Quy định này đã gây ra nhiều tranh cãi, và Chủ tịch Tòa án Hiến pháp, là em trai của vợ Tổng thống Joko, đã đóng vai trò quan trọng trong việc thông qua với tỷ lệ 5-4.
Ngoài những vấn đề chính trị này, Indonesia còn đang phải đối mặt với một vấn đề nghiêm trọng là sự sụt lún của thủ đô. Jakarta, thủ đô hiện tại, đang tiếp tục sụt lún và các khu vực dưới mực nước biển ngày càng mở rộng. Tình huống này dự kiến sẽ có ý nghĩa lớn đối với nền kinh tế và xã hội của Indonesia.
Phần phía bắc của Jakarta đang sụt lún nhanh chóng với tốc độ 25cm mỗi năm và trong 10 năm vừa qua, tổng cộng đã sụt lún hơn 2,5m. Tốc độ sụt lún nhanh này khiến vào năm 2030, Cung điện Tổng thống Indonesia có thể sẽ dưới mực nước biển. Tình huống này đã làm tình trạng môi trường trong khu vực trở nên nghiêm trọng hơn.
Indonesia đã quyết định chuyển thủ đô mới. Quyết định này là một phần nỗ lực để giải quyết vấn đề phát triển quốc gia và tình trạng quá tải đô thị. Do đó, nhiều người đang mong đợi hình dạng của thủ đô mới sẽ như thế nào.
Việc Jakarta bị ngập nước không trực tiếp liên quan đến biến đổi khí hậu. Vào đầu thế kỷ 20, dân số chỉ có 110.000 người, nhưng khi được chỉ định làm thủ đô của Indonesia, con số này đã tăng vọt lên hơn 10 triệu người. Thành phố này nằm trong một vùng đất ngập nước nơi 13 con sông nối lại, được cấu thành từ đất mềm một cách tự nhiên. Tuy nhiên, tỷ lệ cung cấp nước sạch chỉ có 60%, cư dân không có nước sạch nên đã bắt đầu đào giếng để sử dụng nước ngầm.
Việc khai thác nước ngầm đã gây ra vấn đề. Khi không gian của nước ngầm ngày càng bị rỗng, đất dần sụt lún được hình thành. Thông thường, khi nước ngầm được bơm ra, nước mưa sẽ tự đổ đầy không gian, nhưng Jakarta đã trải qua tiến trình đô thị hóa nghiêm trọng, trở thành một vùng đầy asphalt và bê tông. Điều này đã khiến nước mưa không thể thấm xuống lòng đất, khiến hơn 4 triệu người phụ thuộc vào nước ngầm, và đất không thể chịu đựng nổi tải trọng đó.
Hơn nữa, khi việc sử dụng nước ngầm giảm xuống, nước biển đã xâm nhập vào vị trí đó, dẫn đến vấn đề nước mặn. Trong tình huống này, chính phủ Indonesia đã quyết định chuyển thủ đô tới Nusantara, trên đảo Borneo. Đây có thể được coi là một giải pháp dài hạn để giải quyết vấn đề ngập lụt của Jakarta.
Các công trình xây dựng giai đoạn 1 hiện đang tiếp tục với ngân sách tổng cộng 32,7 tỷ USD, bao gồm cung điện tổng thống và không gian cho 500.000 công chức sinh sống. Những công trình này chỉ là sự khởi đầu cho giai đoạn 2 và 3 kéo dài từ năm 2025 đến 2045. Là một phần trong kế hoạch chuyển thủ đô lớn kéo dài 20 năm tới, diện tích của Nusantara tương đương 4,2 lần Seoul, được mô tả là đã lấy ý tưởng từ thành phố Sejong của Hàn Quốc.
Mặc dù các công ty xây dựng Hàn Quốc đang tỏ ra rất quan tâm đến việc phát triển thành phố mới, nhưng dự án này đã được cựu tổng thống khởi động, vì vậy quan điểm của tổng thống hiện tại Prabowo đang được chú ý. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất của dự án này là nguồn vốn. 20% ngân sách sẽ được tài trợ từ tài chính của chính phủ, trong khi 80% còn lại sẽ được tìm kiếm từ nguồn vốn tư nhân, nhưng tình hình có vẻ không dễ dàng để có được cả hai nguồn vốn này.
Chính sách miễn phí của chính phủ Prabowo càng làm trầm trọng thêm vấn đề tài chính. Ông đã khởi xướng chương trình bữa trưa miễn phí cho học sinh và đưa vào chương trình kiểm tra sức khỏe miễn phí cho toàn dân, tăng gánh nặng tài chính. Chính sách miễn phí đang tiến hành này có thể gây bổ sung gánh nặng tài chính trong việc vận hành chính phủ và dự kiến sẽ ảnh hưởng lớn đến dự án chuyển thủ đô. Trong bối cảnh này, sự bền vững của các dự án và tính ổn định tài chính đang trở thành mối lo ngại ngày càng lớn.
Trong bối cảnh nhiều học sinh không có bữa trưa do khó khăn kinh tế, chương trình ăn trưa miễn phí và kiểm tra sức khỏe ở quốc gia này rõ ràng là rất quan trọng, nhất là trong một quốc gia với tỷ lệ mắc bệnh lao vượt quá 10%. Tuy nhiên, vấn đề là thiếu khả năng tài chính để thực hiện các chính sách này. Nếu không có khả năng tài chính, việc tăng thu thuế là bắt buộc, nhưng chính phủ Prabowo đã quyết định thu hồi kế hoạch tăng thuế giá trị gia tăng đã được thông qua.
Vào năm 2021, để giải quyết thâm hụt ngân sách, một phương án tăng thuế giá trị gia tăng từ 11% lên 12% đã được đưa vào luật thuế, nhưng ngay trước khi thực thi, Prabowo đã thay đổi kế hoạch này để áp dụng một cách hạn chế chỉ đối với máy bay phản lực cá nhân, du thuyền sang trọng và nhà ở cao cấp. Việc áp dụng hạn chế như vậy có thể khiến việc thu ngân sách trở nên khó khăn hơn.
Tại Indonesia, có luật quy định rằng thâm hụt ngân sách không được vượt quá 3% GDP. Tuy nhiên, ngay cả khi áp dụng chương trình ăn trưa miễn phí và kiểm tra sức khỏe miễn phí, nếu không có nguồn thu bổ sung, dự kiến đến năm 2025, thâm hụt ngân sách sẽ đạt 3,1% GDP. Trong bối cảnh lo ngại về việc vượt quá tiêu chuẩn này, Prabowo đã quyết định cắt giảm ngân sách khoảng 27 triệu USD, tương đương 8,4% tổng ngân sách của chính phủ.
Việc cắt giảm ngân sách này đã có ảnh hưởng lớn đến Bộ công cộng phụ trách chuyển thủ đô. Ngân sách của bộ này đã giảm đến 70%, tăng nguy cơ dừng lại không chỉ của dự án chuyển thủ đô mà còn cả các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khác. Do đó, hiện tại Indonesia đang trong tình cảnh khó khăn với sự xung đột giữa việc mở rộng thâm hụt ngân sách và việc thực hiện các chính sách.
Như đã dự đoán, điều chỉnh đã diễn ra theo hướng trái ngược với chính sách của Tổng thống Joko Widodo. Tổng thống Joko đã áp dụng chiến lược thúc đẩy đầu tư từ các công ty nước ngoài, nhanh chóng gia tăng việc làm và GDP thông qua các chính sách thân thiện với doanh nghiệp. Ngược lại, tổng thống mới Prabowo đã bắt đầu triển khai chính sách kinh tế theo hướng gia tăng thu nhập dân cư để nâng cao tiêu dùng nội địa.
Tổng thống Prabowo đang thúc đẩy một số chính sách tập trung vào cải thiện thu nhập như cắt giảm thuế và tăng lương tối thiểu 6,5%. Ngoài ra, sau khi nhậm chức, ông đã hứa sẽ xóa nợ cho nông dân và các doanh nghiệp nhỏ, cũng như kế hoạch cung cấp 3 triệu ngôi nhà cho người dân có thu nhập thấp hàng năm. Những chính sách này đã nhận được phản ứng tích cực từ người dân Indonesia và ông đã ghi nhận tỷ lệ ủng hộ cao 80,9% so với cựu tổng thống Joko Widodo.
Tuy nhiên, mặc dù tỷ lệ ủng hộ cao, những thâm hụt ngân sách lớn đang gây ra lo ngại cho lòng tin của các nhà đầu tư nước ngoài. Thực tế, trên thị trường chứng khoán Indonesia, dòng vốn đầu tư nước ngoài đã rút đi, khiến giá cổ phiếu giảm, trái ngược với tỷ lệ ủng hộ cao. Tình hình kinh tế này dự kiến sẽ có ảnh hưởng lớn đến hướng đi chính sách trong tương lai cũng như lòng tin của nhà đầu tư nước ngoài.
Prabowo đang cố gắng tăng trưởng kinh tế hiện tại từ 5% lên 8% thông qua hợp tác với Trung Quốc. Ông đã gia nhập tổ chức quốc tế BRICS, và chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của ông chọn Trung Quốc là một ví dụ cho sự nhấn mạnh vào hợp tác này. Ông cho rằng để phát triển, cần phải tận dụng nợ một cách mạnh mẽ và đang có kế hoạch sửa đổi luật quy định về giới hạn thâm hụt ngân sách.
Trong bối cảnh đó, việc chuyển thủ đô Indonesia bị trì hoãn do thiếu ngân sách mở ra khả năng cho các công ty xây dựng Hàn Quốc. Tuy nhiên, tốc độ tiến triển hiện tại bị giảm chậm do các vấn đề ngân sách, và thực tế đầu tư sẽ cần được quyết định theo sự thay đổi chính sách của Prabowo. Nói cách khác, câu hỏi "Bằng tiền gì?" đang nổi lên và cuộc thảo luận về các phương án tài chính đang trở nên ngày càng quan trọng.
